Powszechnie przyjęło się, że podleganie pod ubezpieczenie społeczne w KRUS niesie ze sobą same korzyści. Głównym powodem takiego twierdzenia są oczywiście niskie stawki składek ubezpieczeniowych, które obciążają rolników. Czy zakres ich ochrony jest jednak taki sam jak w przypadku przedsiębiorców podlegających ZUS?
Czym jest KRUS?
KRUS to skrót od nazwy Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – podmiotu, którego podstawowym zadaniem jest ochrona ubezpieczeniowa rolników prowadzących swoje gospodarstwa i odprowadzających regularnie składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
W rzeczywistości zadania KRUS są bardzo zbieżne z zadaniami ZUS, podstawową różnicą w tej kwestii jest grupa odbiorców świadczeń pomocowych oferowanych przez te instytucje. W przypadku KRUSu będą to przedsiębiorcy wykonujący działalność rolniczą, w przypadku ZUSu będą to oczywiście wszyscy pozostali przedsiębiorcy.
Ubezpieczenie społeczne w KRUS
KRUS może objąć danego rolnika ubezpieczeniem z mocy samego prawa lub na wniosek. W obu przypadkach niezbędne jest jednak spełnienie stosownych przesłanek ustawowych. Jak zaznaczył Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 8 listopada 2012 r. (sygn. akt III AUa 367/12), zgodnie z zasadą zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczeniu rolnemu podlega się z mocy ustawy albo na wniosek. Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przewiduje, że ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny – jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Według zaś art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny. Z regulacji tych jasno wynika, że objęcie wskazanymi ubezpieczeniami następuje z mocy ustawy w wyniku spełnienia określonych przesłanek. Ustanie wymienionych ubezpieczeń społecznych rolniczych także następuje z mocy prawa. Przepis art. 3a ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, jasno stanowi, że ubezpieczenie ustaje z końcem kwartału, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie ubezpieczeniu.
Zakres ubezpieczenia w KRUS
Opłacanie składek w KRUS dotyczy ubezpieczeń:
- emerytalnych,
- rentowych,
- chorobowych,
- wypadkowych,
- macierzyńskich.
Świadczeniami pieniężnymi z ubezpieczenia emerytalno-rentowego są:
- emerytura rolnicza,
- częściowa emerytura rolnicza,
- okresowa emerytura rolnicza,
- renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy,
- renta rolnicza szkoleniowa,
- renta rodzinna,
- emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin,
- zasiłek pogrzebowy,
- zasiłek macierzyński,
- dodatki do emerytur i rent.
Świadczeniami z pieniężnymi z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego są:
- jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,
- zasiłek chorobowy.
Pamiętajmy, że świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego są w pełni samofinansujące się, tzn. są opłacane wyłącznie ze składek osób objętych w KRUS tym ubezpieczeniem społecznym (opłacanych bądź w trybie ustawy - obowiązkowo - bądź dobrowolnie, tj. na wniosek zainteresowanych rolników).
Podstawa prawna:
- Art. 2, 7, 16 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników