Powszechnie przyjęło się, że podleganie pod ubezpieczenie społeczne w KRUS niesie ze sobą same korzyści. Głównym powodem takiego twierdzenia są oczywiście niskie stawki składek ubezpieczeniowych, które obciążają rolników. Czy zakres ich ochrony jest jednak taki sam jak w przypadku przedsiębiorców podlegających ZUS?

Czym jest KRUS? 

KRUS to skrót od nazwy Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – podmiotu, którego podstawowym zadaniem jest ochrona ubezpieczeniowa rolników prowadzących swoje gospodarstwa i odprowadzających regularnie składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.  

W rzeczywistości zadania KRUS są bardzo zbieżne z zadaniami ZUS, podstawową różnicą w tej kwestii jest grupa odbiorców świadczeń pomocowych oferowanych przez te instytucje. W przypadku KRUSu będą to przedsiębiorcy wykonujący działalność rolniczą, w przypadku ZUSu będą to oczywiście wszyscy pozostali przedsiębiorcy. 

Ubezpieczenie społeczne w KRUS 

KRUS może objąć danego rolnika ubezpieczeniem z mocy samego prawa lub na wniosek. W obu przypadkach niezbędne jest jednak spełnienie stosownych przesłanek ustawowych. Jak zaznaczył Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 8 listopada 2012 r. (sygn. akt III AUa 367/12), zgodnie z zasadą zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczeniu rolnemu podlega się z mocy ustawy albo na wniosek. Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy przewiduje, że ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny – jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Według zaś art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny. Z regulacji tych jasno wynika, że objęcie wskazanymi ubezpieczeniami następuje z mocy ustawy w wyniku spełnienia określonych przesłanek. Ustanie wymienionych ubezpieczeń społecznych rolniczych także następuje z mocy prawa. Przepis art. 3a ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, jasno stanowi, że ubezpieczenie ustaje z końcem kwartału, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie ubezpieczeniu. 

Zakres ubezpieczenia w KRUS 

Opłacanie składek w KRUS dotyczy ubezpieczeń: 

  • emerytalnych, 
  • rentowych, 
  • chorobowych, 
  • wypadkowych, 
  • macierzyńskich. 

Świadczeniami pieniężnymi z ubezpieczenia emerytalno-rentowego są: 

  • emerytura rolnicza, 
  • częściowa emerytura rolnicza, 
  • okresowa emerytura rolnicza, 
  • renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy, 
  • renta rolnicza szkoleniowa, 
  • renta rodzinna, 
  • emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, 
  • zasiłek pogrzebowy, 
  • zasiłek macierzyński, 
  • dodatki do emerytur i rent. 

Świadczeniami z pieniężnymi z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego są: 

  • jednorazowe odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, 
  • zasiłek chorobowy. 

Pamiętajmy, że świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego są w pełni samofinansujące się, tzn. są opłacane wyłącznie ze składek osób objętych w KRUS tym ubezpieczeniem społecznym (opłacanych bądź w trybie ustawy - obowiązkowo - bądź dobrowolnie, tj. na wniosek zainteresowanych rolników).  

Podstawa prawna: 

  • Art. 2, 7, 16 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników